Kerstavond 1914. Rond zeven uur knippert Albert Morren met z’n ogen. Wat ziet hij nu vanuit zijn loopgraaf aan de frontlinie. Aan de overkant, in de andere loopgraaf doet de vijand lichtjes aan. Dan fakkels en vervolgens zelfs kerstbomen. Er klinkt het Stille Nacht, Heilige Nacht. Niet eerder heeft het lied hem zo mooi in de oren geklonken. ‘Ik zal het nooit vergeten’, zal Morren later zeggen. ‘Het was een van de hoogtepunten van mijn leven’.

En zij, de Britten, kunnen niet achterblijven. Ze zingen ‘The First Noel’. De Duitsers applaudisseren en antwoorden met ‘O Tannenbaum’. Dat gaat zo even door tot de ‘vijanden’ gezamenlijk ‘O come ye faithful’ in het Latijn zingen. Kerstmis 1914 werd op talloze plaatsen langs de hele frontlinie met onderlinge voetbalwedstrijdjes en andere bijeenkomsten gevierd. ‘En als we met rust waren gelaten zou er geen schot meer gelost zijn’. Duizenden soldaten deden hun best om de vrede te bewaren. Het klinkt als een sprookje maar is toch echt gebeurd. Op Youtube kan je de BBC documentaire ‘Peace in No Mans Land’ er op nazien.

Deze anekdote heb ik in 2019 ook al eens gebruikt in mijn kerstnieuwsbrief. Graag herhaal ik hem vanwege de actualiteit van het onderwerp. Want hebben we ooit gedacht  dat zoiets in de 21e eeuw in Europa nog mogelijk zou zijn. Zou er nog één leider of president het ooit in zijn hoofd halen om midden in de winter soldaten tegenover elkaar in loopgraven te leggen. Helaas… meer dan een eeuw later lijkt het of we terug zijn in 1914.

Maar zou het niet prachtig zijn als ook dit jaar soldaten in de kerstnacht het heft in eigen handen nemen en gaan zingen voor de vrede. Gewoon gaan zingen in de hoop dat de ander smelt, dat het verbroedert, dat Putin het te horen krijgt en deze kerstzang hem van de zinloosheid van het geweld en het landjepik overtuigt. Ik hoop vurig dat er gezongen gaat wordenin Ukraine komende kerstnacht.

Vorige nieuwsbrieven

Completen

Wekelijks, en al zo’n 60 jaar (!) vindt er, in de St. Mark’s Kathedraal in Seattle, een opmerkelijk ritueel plaats. Er komen zo’n 200 tot 300 mensen luisteren naar de Completen - een religieus gezang aan het eind van een kloosterdag - dat zelden buiten de...

Eerst zingen, dan praten we verder.

...'Het echt unieke kenmerk van onze taal is de mogelijkheid om dingen over te brengen die helemaal niet bestaan! Voor zover wij weten kunnen alleen mensen praten over dingen die zij nooit hebben gezien. Legenden, mythes, goden en religies hangen er van aan elkaar'....

Verleg een steen… kom mantrazingen

Om te begrijpen wat een steen is, volstaat een definitie. Om te begrijpen wat, bijvoorbeeld, een held is, - wat ik mooi of lelijk vind, - wat goed of slecht is, hebben we verhalen nodig. Verhalen van anderen of van jezelf, om bij het gevoel te komen waar het over...