Zouden alle kleine tekenen van hoop ‘buiten’ nog wel bestaan als niet ‘binnen’ die diepe hoop gloeide, zonder welke men niet waardig en zinvol kan leven, en zonder welke men nòg minder telkens weer aan de ‘uitzichtloze onderneming’ kan beginnen, waarmee alle goede dingen gewoonlijk een aanvang nemen?”

Deze regel komt uit de geest van Vaclav Havel, en die kon het weten. Hij streed in het voormalige Oostblok jarenlang een bijkans zinloze strijd. En toch was het voor hem de enige weg. In het boek Verhoor op Afstand is de hele dialoog opgetekend waarvan een verkorte versie bekend is geworden onder de titel De Weg van de Hoop. Hoop wordt er een bijzonder krachtige betekenis toegekend die in die hoedanigheid alleen nog maar van toepassing is op zaken die de Ziel betreffen. Hopen op de Postcodejackpot is dus ver af van de betekenis die Havel er aan geeft. 

Iets later in het betoog noemt hij hoop een innerlijke ervaring in plaats van ‘slechts’ een overtuiging. Dat verklaart ook waarom hoop zoveel kracht in zich heeft. Het doet iets met je, het zet je in beweging. Hoe ongunstiger de situatie waarin onze hoop overeind blijft, zegt Havel, des te intenser is de hoop.

Ook de volgende zin kan ik niet beter dan in alle bescheidenheid in citaat aan jullie doorgeven:”Deze bovenzinnelijke vorm van hoop weet ons ondanks alles overeind te houden en tot goede daden aan te zetten. Zij is de enige echte bron van de grootsheid van de menselijke geest en het menselijke streven. Het is deze hoop die ons de kracht geeft te leven en het steeds opnieuw te proberen, ook al zijn de uiterlijke omstandigheden nog zo uitzichtloos”.

Vandaar en hiermee wens ik jullie allen een HOOPVOL 2019.

Mijn hoop voor mijn werk in 2019 put ik uit de overtuiging, neen, innerlijke ervaring, dat zingen van enorme betekenis voor ons kan zijn. Het creëert verbinding tussen mensen zoals in de Knipkaartkoren en Mantrazing-avonden. Het creëert ruimte om gehoord en gezien te worden in lessen en workshops stembevrijding. En het brengt je in contact met je diepste zelf zoals in het mooie, nieuwe project Stem van de Ronde Tafel. Je kunt er de woorden vinden voor de oorsprong van je diepste verlangen. Als jouw stem die woorden dan uit, liefst gezongen, is de hoop geboren. Ik hoop vurig dat we in februari van start kunnen gaan. Er is nog plaats. Er zijn twee gratis informatie-avonden gepland op 17 januari in Den Bosch en op 18 januari in Breda.

Graag tot ziens in het nieuwe jaar. Je bent van harte welkom.

Hartelijke groet
Wim Stokwielder